Budowa:

Jest to staw łączący żuchwę z czaszką. Składa się z powierzchni stawowych, jakimi są wyrostek kłykciowy gałęzi żuchwy (a)

i dołek stawowy w kości skroniowej (b). Pomiędzy nimi znajduje się krążek stawowy (c), który amortyzuje ruchy w stawie i zabezpiecza go przed uszkodzeniem. Krążek jest utrzymywany na swoim miejscu za pomocą więzadeł i mięśni. Podczas otwierania i zamykania ust krążek pozostaje zawsze pomiędzy kłykciem a dołem stawowym. Za krążkiem znajduje się tzw. strefa dwublaszkowa, silnie unaczyniona

i unerwiona (d). Staw dzielimy na piętro górne (między kością skroniową a krążkiem) i piętro dolne (między krążkiem a wyrostkiem kłykciowym żuchwy).

Fizjologia:

W stawie skroniowo-żuchwowym możliwe są ruchy rozwierania i zwierania szczęk, wysuwania i cofania żuchwy oraz ruchy żucia (kombinacje wymienionych wyżej). Ruch w jednym stawie jest sprzężony z ruchem stawu przeciwstawnego. Ruch odbywa się dzięki napinaniu się odpowiednich mięśni żucia.

Patologia:

W etiopatogenezie dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego na pierwszym miejscu znajduje się uraz. Może to być uraz ostry (przy wypadku komunikacyjnym, pobiciu, upadku, zajęciach sportowych, podczas szerokiego ziewnięcia) lub uraz przewlekły (nieprawidłowe relacje zwarciowe, których wynikiem jest nieprawidłowe ułożenie wyrostka kłykciowego w dole stawowym; parafunkcje jak zgrzytanie, czy zaciskanie zębów). Inne patologiczne stany stawu skroniowo-żuchwowego to zapalenia o podłożu infekcyjnym (borelioza, sepsa, salmonelloza), reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, zapalenie stawu związane z łuszczycą, chorobą Leśniowskiego-Crohna; wrodzone lub nabyte zniekształcenia, nowotwory.

Niepokojące objawy:

Stany chorobowe w stawie mogą dawać szereg objawów. Nie wszystkie są przez pacjenta powiązane ze stawem
w oczywisty sposób:

• ból okolicy stawu
• trzaski
• zmniejszony lub zwiększony zakres ruchów
• zaburzony tor odwodzenia żuchwy
• ból ucha
• ból głowy

Leczenie:

Przy podjęciu leczenia najważniejsze jest postawienie prawidłowej diagnozy. Podstawą leczenia jest usunięcie przyczyny powstałego zaburzenia. Często stosuje się ćwiczenia mięśniowe, szlifowanie punktów przedwczesnego kontaktu, automasaże, szynoterapię i fizjoterapię całego układu ruchowego.